Belgische wijnbouwers hebben in 2023 een recordhoeveelheid druiven geoogst. Met een totale productie van net geen 3,5 miljoen liter wijn is de opbrengst 13 procent hoger dan een jaar eerder. Vooral de productie van witte wijnen en schuimwijnen stijgt aanzienlijk, maar ook het aantal wijnboeren en beplante hectaren klimt naar recordhoogtes. “De areaaluitbreiding bij de bestaande wijnbouwers duidt op verdere professionalisering van de sector”, vertelt Lodewijk Waes, voorzitter van vzw Belgische Wijnbouwers.

Grand Cru-jaar
De Belgische wijnboeren mogen gerust zelf een flesje ontkurken want de sector tekende vorig jaar een recordopbrengst op. Terwijl 2022 al een uitzonderlijk goed wijnjaar was met een topproductie van zo’n drie miljoen liter wijn, werd het record ondanks minder gunstige weersomstandigheden makkelijk verpulverd. Lodewijk Waes, voorzitter van vzw Belgische Wijnbouwers is allerminst verrast door de sterke groei. Zelf bezit hij een wijndomein van vier hectare, gelegen aan de oevers van de Schelde nabij Gent.

“Door het prachtige voorjaar in 2023 hebben we een enorme mooie bloei gehad in de wijngaard waardoor de druiventrossen zich goed hebben kunnen ontwikkelen. Dat was al een indicatie dat het volume zou stijgen, maar het natte weer in augustus en september heeft de opbrengst wel wat afgezwakt”, vertelt Waes. “Door de regen steeg de schimmeldruk waardoor verschillende wijnbouwers een deel van de druiven niet hebben kunnen oogsten. Het volume had met andere woorden vorig jaar nog spectaculairder kunnen zijn als de weersomstandigheden beter waren.”

De stijging van 13 procent geldt voor alle wijnsoorten met uitzondering van rode wijn, waarvan de productie met één derde afnam in 2023. Ook opvallend, vorig jaar werd er 54 procent meer roséschuimwijn (mousserende wijn) geproduceerd. Dat is grotendeels te verklaren door de minder gunstige weersomstandigheden tijdens de zomer van 2023 waardoor druiven minder goed rijpten. Daarnaast steeg de productie van witte schuimwijn met 19 procent, die van witte wijn met 17 procent en die van rosé met 9,5 procent.

Meer wijnbouwers
Ook de wijnbouwersstiel wint jaar na jaar aan populariteit. In 2023 werden maar liefst 290 wijnbouwers geregistreerd, tegenover 259 in 2022 en 237 in 2021. Dat gaat zowel om professionele als amateurwijnboeren.

“Door de positieve evolutie van de afgelopen jaren stellen veel mensen vast dat het ook mogelijk is om in België aan wijnbouw te doen. Het is niet meer nodig om in Spanje of Frankrijk een wijndomein te kopen. Daarnaast zien we bij sommige telers ook een omschakeling van fruitteelt naar druiventeelt, een fenomeen dat zich vooral in Limburg voordoet”, aldus de voorzitter.

In Vlaanderen is de groei het opvallendst. Daar kwamen vorig jaar 23 nieuwe wijnboeren bij. Ter vergelijking: in Wallonië waren dat er slechts acht. Koplopers zijn de provincie Limburg met zeven nieuwe wijnboeren en de provincie West-Vlaanderen met vijf nieuwe wijnboeren. Door de stijging van het aantal Vlaamse wijnboeren daalde het aandeel in Wallonië van 40 procent in 2022 naar 38 procent vorig jaar. Dezelfde trend is te zien bij het Belgische areaal bebouwde hectare. In 2023 werd 891 hectare bebouwd met wijnstokken tegenover 801 hectare in 2022.

Areaaluitbreiding
Waes merkt op dat de areaaluitbreiding vooral plaatsvindt bij de bestaande wijnbouwers. “Dat symboliseert de professionalisering van onze sector. We zijn een jonge, maar sterk groeiende wijnsector. Vanuit de vzw organiseren we diverse cursussen en opleidingen voor professionele wijnbouwers. Door de opgebouwde ervaring en professionalisering durven wijnbouwers de stap zetten om het eigen domein uit te breiden”, klink het. “Ik verwacht de komende tijd nog een verdere positieve evolutie maar daarna zal de groei vermoedelijk een plafond bereiken. Er zijn vandaag een aantal wijnbouwers die starten zonder goed te beseffen wat het allemaal inhoudt. Wijnbouw is de edelste vorm van landbouw maar impliceert ook een heel jaar werk. Iedereen kan wijnstokken in de grond steken, maar je moet ze ook onderhouden om nadien nog wijn te maken”, vertelt de voorzitter. “Mogelijk zal de groei binnen vijf jaar stagneren en zullen wijndomeinen uitbreiden door andere wijndomeinen op te kopen.”

Uitdagingen 2024
Of de stijgende wijnproductie ook dit jaar zal doorzetten is volgens Waes nog erg onzeker. “Elk productiejaar is anders, maar we staan dit jaar opnieuw voor verschillende uitdagingen. Door de massale regenval van de afgelopen maanden kunnen de wijnbouwers met hun tractor niet op het terrein om te werken op hun wijndomein”, vertelt de voorzitter. Door de zachte winter en de milde temperaturen zijn bovendien ook de wijnranken vroeger dan gewoonlijk in ontwikkeling. “We houden ons hart vast voor nachtvorst in het voorjaar, wat erg nadelig is voor de wijnproductie”, aldus de voorzitter.

Bron: Vilt.be